Droge sla

De laatste weken van December regent het weer rijtjes. De tien beste films van 2008, de vijf meest indrukwekkende TV-fragmenten, tweeduizend beste popliedjes en een rij van de meeste beroemde overledenen van het afgelopen jaar. Ben je dood, moet je weer in de rij…. Rijtjes geven overzicht in een anders zo onoverzichtelijke werkelijkheid; zo bleek ik bijvoorbeeld mooi de dood van Benny Neyman in februari gemist te hebben.

Ben ik de enige die zich wel eens inbeeld geïnterviewd te worden over mijn persoonlijke toppers? Of ben ik de enige die dat gewoon opbiecht?
In gedachten oefen ik soms mijn favoriete Boeken Top 5, CD Top 5 en Film Top 5. Gewoon, om enigszins voorbereid te zijn. Ze zullen morgen maar bellen en dan zou je ze niet op een rijtje hebben?
Het staat er namelijk altijd zo absoluut in die krantenbijlage; Boek A staat voor mij verreweg op 1, want…. Boek B staat op 2, want… Ik moet dat soort dingen grondig voorbereiden. Boeken, CD’s of films raken me wel, een beetje of niet en hoe waardeer je dan de aanraking van het een in vergelijking met het ander? En je vergeet als je niet oppast, en je niet grondig voorbereid, straks je echte favoriet nog te noemen, puur omdat je het overzicht niet hebt. Paniek! Dat betekent in het geheim lijsten bijhouden, voor De Dag Dat Ze Het Willen Weten.

Liever zou ik worden geïnterviewd over een collectie die tenminste overzichtelijk is. En misschien hoef ik dan geen Top 5 te maken, maar kan ik volstaan met een Nummer Een. Als dat de collectie Keukenapparatuur mag zijn, dan heb ik al een Nummer Een! Qua design, functionaliteit en prijs heeft gewonnen….tatarata…de Moulinex sladroger uit pak-um-beet 1960. Een lust voor het oog en nooit meer last van natte sla!
En als ze dan doorvragen dan vertel ik met genoegen over de rommelmarkt op het NDSM-terrein, waar ik letterlijk mijn laatste twee kwartjes besteedde aan deze charmante welgevormde keukenhulp. ‘Ja’, zo sprak de verkoopster in plat Amsterdams, ‘hij doet het prima hoor, mevrouw, ik maakte er altijd mijn pantykousjes in droog’. Krijg dat beeld maar eens van je netvlies tijdens het drogen van slablaadjes! Mij lukt het al jaren niet.

Realistisch gezien gaan ze me niet bellen over die rubriek Keukenhulpen. Ze kiezen dan namelijk meestal iemand bij wie het aansluit, Joop Braakhekke ofzo. En ik ben helemaal niet goed in de keuken, hoewel ik, moet ik zeggen, wel oog heb voor sladrogers.

Zie toevallig dat er nog een identiek exemplaar op Marktplaats te koop staat; intypen ‘Moulinex sladroger’ en zij kan weldra de uwe zijn….

Gemengde Gevoelens

Een druppel mannenzweet valt op mijn naakte lichaam. Hij hangt boven mij, haren los en in volle concentratie. Ik zie de woeste voorstellingen van zijn tatoeages verdwijnen in het halfduister. Hij heeft zijn ogen gesloten…..

Ja, dat had je gedacht zeker… Ik ben gewoon in de sauna. Mare heeft me meegetroond naar de ‘gemengde’ avond. Die vind ik altijd heel griezelig met al die los rondlopende piemels. In mijn sauna horen er ook hele bijzondere mannen bij die piemels. Veel hebben er lang haar, een baard en zitten onder de tatoeages. Ze zitten in lotushouding op de hoogste etage van de sauna en druppen dan tijdens de Zonnegroet een druppel mannenzweet op mijn buik. Dat merkt De Man vervolgens niet, want hij is helemaal ‘in zichzelf’. Hij wel.

Als ik in de tuin, waar de warme lichamen altijd zo mooi gaan walmen in de koude lucht, tegen Mare fluister dat ik ook wel voordelen zie van ‘gemengd’, namelijk dat mannen minder geneigd zijn tot kletsen in de sauna dan vrouwen, zegt er weer een Baardman vanuit zijn witte leunstoel; ‘Dat dacht je maar!”. Vervolgens steekt hij van wal over hoe prachtig de financiële crisis wel niet is voor het milieu en over Inca’s die voorspeld hebben dat we in 2012 massaal ten ondergaan, hiermee voor mij bevestigend dat mannen ook graag uit hun (natte) nek kletsen.

Naarmate de avond vordert gaan er meer ‘spiritueel-gevorderde-en-ook-zeer-rijk- behaarde’ mannen aan de tafeltjes in het centrum van de sauna zitten. Eentje heeft een apparaat waarmee hij plastic zakjes vult met lucht die hij vervolgens inhaleert. Heb ik weer een ‘natural drug’ gemist? Dan wordt er een aangeklede meneer met gitaar in het Engels aangekondigd. Je bent echt een ‘loser’ als je nog Nederlands praat hier. De altijd zo serene sauna wordt ineens gevuld met harde blues klanken die langzaam overgaan op materiaal van Sergeant Pepper's Lonely Hearts Club Band. Een paar mannen beginnen voorzichtig mee te zingen en er wordt haastig een djembe bijgepakt. Ik begin boven op mijn relax-matje bijna naar harpmuziek te verlangen. En dat zegt wat.

De volgende keer op de gemengde avond laat ik ook mijn borsthaar groeien en neem ik mijn sambaballen mee.

Betovering

Maak me de laatste tijd zorgen over de betovering. Hiermee bedoel ik de staat waarin je - als het goed is- verkeerd na het zien van een goeie film, een mooi optreden of het na het lezen van een goed boek. Als het goed is. Als het optreden of de film niet goed is, dan is er natuurlijk geen betovering. Maar tegenwoordig merk ik dat ook als iets wel goed is, de betovering maar heel even aanhoudt.

Zie mezelf nog zitten als 17-jarige op de tweede rij van de Kleine Komedie kijkend naar…laten we zeggen, De Berini’s. Die magie van dat doek dat open ging en die Berini- wereld die zich ontspon. Hoe iedereen heerlijk kon lachen en loskomen van zijn alledaagse sleur. Me helemaal onderdompelen in die andere realiteit vond ik een weelde. Een weelde die nog nagloeide lang nadat ik de laatste avondtrein naar Castricum had gehaald.

Bijna twintig jaar cultuur consumeren verder, lijk ik wel gewend te zijn geraakt aan die magie. Ik geniet op het moment zelf dan nog wel, daarom ga ik telkens weer naar Paradiso, Rialto of verdwijn ik in een boek. Een verslaafde weet waar hij zijn ‘spul’ moet halen, maar het werkt steeds minder goed.
Ik draai de CD van de artiest die ik heb zien optreden niet meer de hele week erna. Ik heb geen week meer nodig om te bekomen van een roman, voordat ik aan een andere kan beginnen. Ik word gewoon wakker na een avond theater, film of muziek; zonder een stemmetje in mijn hoofd die mij als eerste wekt met ‘Wat was het GAAF hè, gisteren!’.

Ik ben verwend, overprikkeld of ik ga te snel weer over op iets anders en maak te weinig ruimte voor de ‘betovering'. Heeft het met leeftijd te maken of met de stad? Moet ik misschien toch maar op het platteland gaan wonen, waar het lastig is om overvoerd te raken?
Of ligt het toch echt aan hetgeen je ziet? Gisteren had ik Het Grote Gevoel namelijk weer. Was naar de film ‘Into the Wild’ in Kriterion en kwam totaal verdwaasd uit de bioscoop. Ik was nog in Alaska toen ik allang over de Albert Cuyp fietste. De film zat in mijn hele lijf. De betovering heeft het niet gehaald tot de volgende ochtend, maar…er is hoop!

Docs

Docs… honden? Nee docs…. documentaires in het jargon van het IDFA (International Documentary Festival Amsterdam). Eind november draaide het circus weer op volle toeren. Dit jaar had ik een heel intiem kijkje in de keuken van twee documentairemakers.

In ruil voor ons verblijf in hun huis in New York heb ik mijn huis in de IDFA-week uitgeleend aan twee Amerikaanse documentairemakers; Pamela & Paco. Of activisten met een camera, zoals ze zichzelf liever noemen.Ze zijn al drie jaar bezig met een film over het ICC (International Criminal Court) in Den Haag. In de film volgen zij alle zaken die lopen bij het ICC, dus ze vliegen van Congo, Uganda, Colombia, Centraal Afrikaanse Republiek naar Darfur en terug. Uren en uren aan filmmateriaal is er geschoten; ook in Den Haag. Daar heeft Sig hen geholpen met het uitlichten van interviews en camerawerk.

Tijdens het IDFA worden we, samen met anderen, uitgenodigd om een ‘laatste versie’ van de film te bekijken. Paco heeft lekker gekookt voor na de film, de genodigden installeren zich al kettingrokend op de kussens en ook wij nestellen ons met een wijntje op de bank; klaar voor de voorstelling. Pamela, de regisseuse, legt uit dat wij de vijfde en laatste groep zijn aan wie ze deze versie laat zien. Daarna wil ze hem afmaken om te gaan draaien op festivals als het IDFA.

In de anderhalf uur die volgen zien we heel veel goeie beelden en is het duidelijk dat ze bij het ICC goed werk verrichten. Maar toch… schuurt en wringt er van alles. Het laatste half uur kun je de informatie over weer een nieuw land in oorlog niet meer verwerken. De film is vooral veel te lang en veel te vol. Zo jammer, want dat ‘dood’ de film. Een film maken is keuzes, keuzes, keuzes maken en valt of staat bij een juiste hoeveelheid informatie in een juist tempo opgevoerd aan de kijker.

Na afloop worden Pamela en Paco bestookt met kritiek. Als wij suggereren om er twee oorlogslanden ‘uit te halen’, zie je het gezicht van Pamela betrekken. Ze kan dat niet meer doen nu ze al die mensen in de film kent en hun verhaal wil vertellen. ‘Kill your darlings’ blijkt een onmogelijke opgave voor mensen die zo betrokken zijn bij hun onderwerp als zij.

Ben benieuwd hoe de film uiteindelijk gaat worden. Niet veel anders, ben ik bang. Ik ben er weer aan herinnerd hoe moeilijk het is om een goede documentaire te maken en dat ik dat ogenschijnlijk prachtige vak toch maar niet moet gaat uitoefenen. Blijf ik voorlopig toch maar gewoon een documentairekijker.