Maarten

Het was weer tijd voor het feest van Maarten, die zo aardig was de helft van zijn mantel af te staan. Ik denk dat dit achtergrondverhaal voor de gemiddelde snoep-ophaler niet echt gesneden koek is, maar Vrije School kinderen ontkomen niet aan kennis over de historische wortels van de feesten.

Tegen het einde van de middag op de elfde van de elfde verzamelt de ganse Vrije School zich in het Beatrixpark, waar ieder kind zich, met papieren lampion EN uitgeholde pompoen, wortel of rettich zich achter zijn of haar juffie schaart. Ineens blijken al die kinderen wel twee ouders te hebben, die het zich ineens wel kunnen veroorloven om gezamenlijk het kind te begeleiden op deze novembermiddag. De Sint Maarten-nostalgie bij de ouders is duidelijk groot. Dat moet ook wel als je geacht wordt thuis met je kind ook nog eens een pompoen uit te lepelen en op zijn minst het verhaal van Maarten uit te gutsen in de schil, waardoor je kind uiterst feeëriek tevoorschijn komt, daar in het Beaxtrixpark.

Er volgt een tocht met lichtjes door het park, begeleid door de het ijle Sopraan gezang van vooral de juffen. De kinderen vergeten van schrik mee te zingen. De tocht gaat naar de plek waar de oudste leerlingen middels verkleedpartijen en een vertelstem bestaande uit drie synchroon pratende achtstegroepers het verhaal van Sint Maarten nog maar eens vertolken: "Hier heb je nou die Maarten. Die ongedoopte Romeinse soldaat. Hij heeft mij zien staan en mij gekleed!" Dan vervolgen de kinderen hun weg door het park om bij het ‘Appelvrouwtje’ een appeltje te krijgen en van ‘De Rijke Man’ een muntje. De ouders drinken na afloop glühwein bij de vuurkorven en de kinderen worden steeds drukker naarmate de hemel donkerder kleurt.

Dan is het natuurlijk tijd voor het afschuimen der straten. Als kind werkte ik ontelbaar veel huizen af, noest doorzingend van 17.30 tot 19.30 uur, waardoor ik met een niet te tillen lading snoep thuis kwam, waar ik zeker een maand misselijk van kon zijn. Het was ook angstig, want je liep het gevaar dat een ouder kind jouw zak op het laatste moment jatte. Veilig thuis was het meest magische moment het omkeren van de plastic zak en het verdelen van de snoep in categorieën. ‘Fruit, pepernoten/hondenbrokken, verpakte minireepjes, schuimpjes en verdorie, altijd weer dat morele minitubetje tandpasta van de tandarts, die een blok verder woonde.

De inzet van de drie Vrije School kinderen is minder ambitieus. Ze doen ‘een paar deuren’ en ze zingen hun eigen repertoire. Door de ouders wordt, voor de deur openzwaait, geëist dat er overeenstemming is over welk nummer ze gaan zingen en ook de eerste noot wordt nog door de ouders ingezet, om de kinderen op weg te helpen. De mensen achter de deur zijn blij verrast over zulke ‘aparte’ liedjes en vinden het soms helemaal niet erg dat de liedjes vier coupletten duren. En soms ook helemaal niet erg dat er vijf volwassenen horen bij deze drie zangtalenten. De kinderen graaien verlekkert in de manden met snoep, die er in de loop der jaren niet verantwoorder op geworden is. In mijn tijd waren er meer mandarijntjes.
Een expat strooit wanhopig alle minimarsjes en snickers uit over zijn bed, waarna hij de kinderen uitnodigt om in zijn bed te komen graaien. ‘Zoiets was het toch, die gekke Nederlandse traditie?’ zie je hem vertwijfelt afvragen.

Voor alle onwetende expats, mijzelf en alle overige Nederlanders vertelt een website van een Vrije School wat wij, als ‘modern mens’, uit dit feest hadden moeten halen:

Betekenis voor de moderne mens:
Het St. Maartensfeest dient ervoor om in onszelf ook een kiem voor een nieuw leven te laten ontstaan. Het gaat er daarbij niet om dat wij letterlijk de helft van onze bezittingen geven (zoals St. Maarten met zijn mantel), maar dat wij met een vraaghouding naar de ander luisteren wat de medemens nodig heeft. Hij gaat figuurlijk bij zichzelf naar binnen.

Juist ja. Zo had ik het nog niet bekeken. De minireepjes zijn in elk geval heerlijk en gaan moeiteloos en letterlijk bij mijzelf naar binnen.